Pinksterbloem

Pinksterbloem (Cardamine pratensis)

De Pinksterbloem (Cardamine pratensis) behoort tot de Kruisbloemenfamilie (Brassicaceae). Het is een vaste plant die tot 50 cm hoog kan worden. De plant groeit uit een bladrozet die soms een beetje roodachtig is. De stengel is hol en waterig. De plant bloeit in april en mei met lichtpaarse bloemen. Het zaad zit in zaadhauwtjes, die typisch zijn voor de Kruisbloemenfamilie. De Pinksterbloem is een waardplant voor de rups van de Oranjetip (Anthocharis cardamines). Deze vlinder is zelfs vernoemd naar dit plantengeslacht (Cardamine). De plant is vrij algemeen, maar komt wel minder voor dan vroeger. Pinksterbloemen groeien graag in natte bodems, zowel in volle zon als in halfschaduw. Ze vormen echt een eyecatcher in grasvelden.

Culinair gebruik

De plant heeft medicinale kwaliteiten, maar wordt met name culinair gebruikt. Je kunt zowel de bladeren als de bloemen eten. De smaak van de Pinksterbloem is pittig en peperig, door de aanwezige glucosinolaten of mosterdglycosiden. Bovendien is de plant rijk aan vitaminen, vooral vitamine C. Het blad kan je best vóór de bloei oogsten, anders wordt de smaak wat bitter. De bloemen zijn milder van smaak dan de bladeren en ogen mooi als decoratie in gerechten. Je kunt zowel de bladeren als de bloemen verwerken in salades. Voeg niet teveel toe, want de smaak is nogal dominant. Als smaakaccent is het echter een aanrader. Je eet de Pinksterbloem liefst rauw, om optimaal te profiteren van de grote hoeveelheden vitamine C in de plant.

De Pinksterbloem figureert in een van de 30 plantportretten van de cursus Making sense(s) of herbs. Hierin wordt aandacht besteed aan de talloze culinaire en cosmetische eigenschappen van deze plant. De Pinksterbloem is een volksgeneeskruid, maar er is helaas nagenoeg geen onderzoek verricht naar de medicinale eigenschappen van de plant. Er is wel onderzoek gedaan naar planten met vergelijkbare inhoudsstoffen, waardoor informatie af te leiden is over waarvoor de plant ingezet zou kunnen worden. Meer onderzoek is echter nodig.

Aangezien de Pinksterbloem een vitaminen- en mineralenbom is, is de plant ideaal om in te zetten in een voorjaarskuur. Daarnaast bevat de plant veel glucosinolaten, net als andere planten uit de Kruisbloemenfamilie. Glucosinolaten blijken in broccolispruiten een anticarcinogeen effect te hebben en beschermen de cellen bij bepaalde vormen van kanker. Het zijn sterke antioxidanten en ontstekingsremmers. Dit zegt niet per se iets over de medicinale effecten van Pinksterbloem, maar geeft een indicatie van de werking die de plant mogelijk heeft op het immuunsysteem. Glucosinolaten lijken ook een beschermende werking op het zenuwstelsel te hebben. Ze worden daardoor ingezet bij risico op hersenbloedingen, bij de Ziekte van Parkinson en bij hersentrauma en letsel aan het ruggenmerg. Dit wordt (nog?) niet gedaan met glucosinolaten uit de Pinsterbloem, maar geeft mogelijkheden voor verder onderzoek aan.

RECEPT: Linzensalade met bietjes, kraailook en pinksterbloem

Wil jij ook wel eens iets anders bij de lunch dan een sneetje brood met pindakaas? Dan is dit een voedzaam, lekker en toch bijzonder recept. Je moet er uiteraard wel voor op pad. Dan heb je meteen een excuus om een wandelingetje maken.

Wel een kleine waarschuwing met betrekking tot Pinksterbloem. Pinksterbloemen kwamen vroeger heel veel voor. Weiden kleurden lila in deze periode van het jaar. Tegenwoordig heeft de plant het veel moeilijker. Als je plukt, pluk dan een klein beetje en alleen op plekken waar de plant overvloedig voorkomt. Wees dus terughoudend met plukken. Een keertje is prima, maar laat ook nog wat moois in de natuur staan. Je kunt de plant in het gerecht ook vervangen door rucola of kleine veldkers.

Ingrediënten voor 2-4 personen

• 400 g geweekte en gekookte groene linzen
• 400 g rode bietjes, gekookt en in blokjes gesneden
• Een handvol noten naar keuze
• Een handvol kraailook (of bieslook)
• Een handvol pinksterbloemen (of kleine veldkers of rucola)
• 3-4 el extra vierge olijfolie
• 3-4 el balsamico
• Zwarte peper en Keltisch zeezout naar smaak

Aan de slag!

Week en kook de linzen tot ze gaar zijn. Kook de bietjes en snijd ze in kleine blokjes. Voeg linzen en bietjes samen in een kom en voeg er noten, fijngesnipperde kraailook, pinksterbloemen, olijfolie en balsamico aan toe. Kruid af met peper en zout. Je kunt de salade lauw of koud serveren. Lekker!

Meer weten?

Ben je enthousiast geworden over het gebruik van (wilde) planten voor cosmetische, medicinale en culinaire toepassingen? Je bent niet de enige! In mijn nieuwsbrief vind je regelmatig nieuwe recepten en informatie. Schrijf je meteen in om de nieuwe recepten als eerste uit te proberen en ontvang als welkomstcadeau een gratis receptenboek en toegang tot een driedelige videoserie over de oplosbaarheid van plantenstoffen.